Rozwód
Rozwód to nieodwracalne rozwiązanie istniejącego związku małżeńskiego.
Podstawą do rozwodu jest trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. To właśnie on daje podstawę do sądowego rozwiązania małżeństwa. Koniecznym jest, aby obie powyższe przesłanki wystąpiły wspólnie.
Do zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego dochodzi, gdy sytuacja małżonków charakteryzuje się zerwaniem wszystkich łączących ich więzi, w tym więzi fizycznej, ekonomicznej i duchowej, czyli np. podstawą rozwodu będzie brak uczuć pomiędzy małżonkami, brak pożycia czy rozłączne prowadzenie gospodarstw domowych.
Trwałość rozkładu pożycia charakteryzuje się tym, iż stan ten jest nieodwracalny, tzn. małżonkowie nie widzą szans, aby wrócić do wcześniejszego wspólnego pożycia. Sąd ocenia tą przesłankę na podstawie konkretnych okoliczności charakteryzujących dany stan faktyczny. Co ważne, nie ma jednego uniwersalnego wymiaru czasu, po upływie którego stwierdza się, że rozkład pożycia jest trwały.
Pozew o rozwód może wnieść do sądu każdy z małżonków.
Separacja
Separacja to czasowe uchylenie wspólnoty małżeńskiej.
Podstawą do orzeczenia separacji jest zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, jednak w odróżnieniu od podstaw rozwodu nie musi on być trwały. Główną różnicą pomiędzy rozwodem a separacją jest więc aspekt czasowy. W przypadku separacji nie mówimy o nieodwracalności rozkładu pożycia- jej przesłanką musi być chociażby możliwość powrotu małżonków do stanu wspólnego pożycia.
Separacja nie jest jednak dopuszczalna, gdy prowadziłaby do szkody wspólnych małoletnich dzieci lub byłaby sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, co jednak istotne może o nią wnieść małżonek wyłącznie winny rozpadu małżeństwa, co wykluczone jest w przypadku rozwodu.
Pozew o separację składa się do sądu okręgowego właściwego ze względu na wspólne zamieszkanie małżonków. Opłata sądowa za wniesienie pozwu o separację wynosi jak w przypadku rozwodu 600 zł, jednakże, gdy sprawa prowadzona jest na zgodny wniosek stron opłata zmniejsza się do 100 zł. Separację można znieść w każdej chwili na zgodny wniosek stron.
Reasumując, główną różnicą pomiędzy separacją a rozwodem są skutki do jakich każda z tych instytucji prowadzi. W przypadku rozwodu mówimy o nieodwracalnym rozwiązaniu związku małżeńskiego, z kolei separacja prowadzi wyłącznie do czasowego uchylenia wspólnoty małżeńskiej.
Ponadto, możliwość rozwodu pojawia się wyłącznie w przypadku trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, w odróżnieniu od separacji, do przeprowadzenia której wystarczy sam rozkład pożycia.
Separacja w wielu przypadkach jest pierwszym krokiem do późniejszego orzeczenia rozwodu, daje małżonkom czas na refleksję i ewentualne podjęcie próby naprawy relacji małżeńskiej. Co ważne, rozwód daje małżonkowi możliwość ponownego zawarcia małżeństwa, co wykluczone jest
w trakcie trwania separacji.
Co istotne, zarówno w trakcie sprawy o rozwód jak i separację istnieje możliwość ustalenie takich kwestii jak obowiązek alimentacyjny, podział opieki nad dzieckiem czy sprawy majątkowe.
Gdy Twoje małżeństwo charakteryzuje się trwałym i całkowitym rozkładem pożycia małżeńskiego i nie widzisz szans na powrót do wcześniejszego wspólnego pożycia odpowiednim wyborem będzie rozwód. Gdy jednak czujesz, że istnieje możliwość, że Ty i Twój małżonek będziecie w stanie powrócić do pożycia małżeńskiego to odpowiednia będzie separacja, która formalnie Was rozdzieli, ale da Wam czas na refleksję a jej skutki będą odwracalne.