Rozwód to jedna z najważniejszych i najtrudniejszych decyzji jaką podejmujemy w życiu. Niestety głównie ze względu na przykre i bolesne wydarzenia, życie zmusza nas do podjęcia kroków skutkujących tym, iż sąd orzeka wobec nas i naszego małżonka rozwód. Dlatego też zanim zdecydujemy się na rozwód, warto wiedzieć jak to w rzeczywistości wygląda i z czym będziemy mieć do czynienia.  

Wobec powyższego przygotowaliśmy krótki poradnik, który pomoże Państwu przygotować się do tej niełatwej decyzji. 

Czym jest rozwód?

Rozwód to instytucja, którą należy rozumieć jako swoiste rozwiązanie istniejącego, ważnego związku małżeńskiego. Orzeczenia rozwodu może dokonać wyłącznie sąd. Należy pamiętać, iż rozwód niesie za sobą wiele konsekwencji w sferze prawnej, majątkowej jak i emocjonalnej.

Jakie są warunki wniesienia pozwu o rozwód?

Zgodnie z art. 56 k.r.o. uzyskanie rozwodu jest możliwe tylko wtedy, gdy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Oznacza to, że pomiędzy małżonkami ustały wszystkie więzy łączące strony, tj. więź duchowa/emocjonalna, fizyczna i gospodarcza oraz że na tle konkretnej sprawy wspólne pożycie pomiędzy małżonkami już więcej nie nastąpi. Oczywiście w przypadku gdy przy zerwaniu więzi duchowej i fizycznej pozostały pewne elementy więzi gospodarczej, wywołane szczególnymi okolicznościami (np. małżonkowie wspólnie zamieszkują), to rozkład pożycia pomimo tego można uznać za zupełny.  Należy mieć na uwadze, iż przepisy kodeksu nie przewidują w przypadku rozwodu tzw. bezwzględnych przyczyn rozwodowych, czyli, że nie zawierają  katalogu okoliczności, który określałby konkretne przykłady stanowiące podstawę orzeczenia rozwodu (takich np. jak cudzołóstwo, impotencja, alkoholizm, skazanie za hańbiące przestępstwo itp.). Bowiem w każdej więc sprawie o rozwód sąd musi ustalić, czy taki rozkład pożycia w ogóle występuje. 

Kto może wnieść pozew o rozwód?

Małżonkowie decydujący się na rozwód muszą być świadomi, że jest to ostateczne zakończenie ich małżeństwa Wniosek o orzeczenie rozwodu ma prawo zgłosić każdy z małżonków. Stają się oni stronami postępowania. Małżonek, który wnosi pozew jest powodem, natomiast druga strona staje się stroną pozwaną. 

Gdzie złożyć pozew o rozwód?

Pozew o rozwód powinien zostać złożony w formie pisemnej (może być napisany ręcznie bądź komputerowo) w sądzie okręgowym w wydziale cywilnym. W przypadku sprawy rozwodowej sądem właściwym jest sąd okręgowy, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, pod warunkiem, że chociaż jedno z nich nadal tam mieszka. W sytuacji gdy małżonkowie nie mają już wspólnego miejsca zamieszkania,  pozew należy złożyć do sądu okręgowego właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego. Natomiast, gdy nie można ustalić miejsca zamieszkania pozwanego, pozew należy wnieść się do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania powoda.

Czy pozew można wnieść osobiście czy pocztą?

Pozew rozwodowy można wnieść do sądu osobiście jak i przez pocztę. W przypadku wniesienia pozwu w placówce pocztowej pozew o rozwód najlepiej wysłać listem poleconym z potwierdzeniem nadania, aby mieć dowód iż ten pozew został przez nas nadany.

Pozew rozwodowy – co powinien zawierać?

Pozew o rozwód, jak każde inne pismo procesowe, powinno zawierać:

  • oznaczenie sądu, do którego pozew jest skierowany;
  • imię i nazwisko 
  • adresy miejsca zamieszkania powoda oraz pozwanego;
  • oznaczenie rodzaju pisma (pozew o rozwód);
  • uzasadnienie
  • podpis powoda;
  • wymienienie załączników (np. dokumenty, które stanowią dowody w sprawie).

Dodatkowo dla usprawnienia postępowania małżonek powinien w pozwie dokładnie sprecyzować swoje żądania, w szczególności wskazując dokładnie jakiego orzeczenia domaga się od sądu. Polskie prawo przewiduje otrzymanie:

  • rozwodu bez orzekania o winie
  • rozwodu z winy pozwanego
  • rozwodu z winy powoda
  • rozwodu z winy obojga małżonków

Warto podkreślić, że małżonek w treści pozwu o rozwód może domagać się również uregulowania kwestii związanych z:

  • władzą rodzicielską nad potomstwem wraz ze wskazaniem ich miejsca zamieszkania;
  • alimentacją, wskazując jednocześnie wysokość kwoty świadczenia jakiej się domagamy bądź też jaką kwotę zobowiązujemy się płacić;
  • podziałem majątku wspólnego.

Należy pamiętać, iż ważnym elementem pozwu jest sporządzenie rzetelnego uzasadnienia, ponieważ należy w nim opisać przyczyny podjęcia decyzji o zakończeniu małżeństwa.

Na końcu dokument ten należy podpisać.

W związku z powyższym do sądy możemy złożyć m.in.:

  • pozew o rozwód bez orzekania o winie,
  • pozew o rozwód z orzeczeniem o winie,
  • pozew o rozwód za porozumieniem stron.

Jak napisać pozew o rozwód?

Kiedy decydujemy się na rozwód nie raz człowiek zadaje sobie pytania: jak napisać pozew o rozwód? Jak uzasadnić pozew o rozwód? Przede wszystkim trzeba sobie uświadomić, iż sporządzenie pozwu o rozwód nie jest prostą sprawą. Dotyka on wielu zawiłych kwestii jak np. podział majątku, alimenty na dziecko. Należy mnie na względzie nie tylko duży formalizm obowiązujący w sądach, ale przede wszystkim to o co wnosimy, jak to uzasadnimy może spowodować nieprzychylne dla nas konsekwencje. Wobec tego warto poradzić się profesjonalnego pełnomocnika, który nie tylko doradzi jak najlepiej pokierować naszą sprawę, ale przede wszystkim będzie nas reprezentował przed sądem działając wyłącznie na naszą korzyść.

Co należy dołączyć do pozwu?

Do pozwu należy dołączyć dokumenty stanowiące dowód w sprawie, np. odpis aktu małżeństwa i aktami urodzenia małoletnich dzieci. W tym miejscu na pewno rodzi się pytanie: jaki akt małżeństwa czy urodzenia? Skrócony czy zupełny? Otóż akt małżeństwa może być skrócony jak i zupełny. Dodatkowo można wnieść bilingi połączeń, faktury, zaświadczenie o zarobkach itp. Wszystko zależy od konkretnej sprawy.

Niemniej jednak składając pozew o rozwód należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty za wniesienie pozwu w wysokości 600 zł.

Uzasadnienie pozwu o rozwód

Przygotowanie uzasadnienia to kolejny etap przygotowania wniosku. Koniecznym jest opisanie przebiegu małżeństwa oraz dodanie informacji o powodach i okolicznościach jego zawarcia, o tym jaki był jego przebieg, jaka jest przyczyna rozkłady pożycia i co wpłynęło na rozpad związku.

Kto płaci za pozew o rozwód?

Decydując się na pozew na pewno nasuwając się na myśl pytania: pozew o rozwód a koszt, opłata? Trzeba wiedzieć, iż koszty procesowe ponosi powód. Jednakże gdy wykaże on, że nie jest ona w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, może wnieść wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych.

Jak zostało wyżej wspomniane koszt wniesienia pozwu o rozwód do sądu wynosi 600 zł (opłata sądowa). W przypadku gdy decydujemy się na korzystanie z usług profesjonalnego pełnomocnika, koszt zastępstwa procesowego wynosi 17 zł.

Zwolnienie z kosztów sądowych może dotyczyć całości lub części. Dodatkowo w pozwie o rozwód można wnieść aby koszty procesowe i zastępstwa procesowego poniosła strona przeciwna, czyli pozwany.

Kiedy opłacić pozew o rozwód?

Opłaty uiszczamy w kasie sądu w momencie składania pozwu bądź dokonujemy przelewu na konto sądu (numer konta podany jest na stronie internetowej sądu) i dołączamy potwierdzenie przelewu do pozwu o rozwód.

Kiedy sąd oddala pozew o rozwód?

Sąd oddala pozew o rozwód w dwóch przypadkach:

  • nie zostało udowodnione przed sądem, iż nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego
  • pomimo trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego zaistniały przesłanki negatywne, które powodują, że sąd oddali pozew.

Przesłanki negatywne rozwodu określone są Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym w art. 56 § 2 i 3 i są to sytuacje w których:

  • wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków,
  • z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
  • rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód lub odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Pojęcie dobra dziecka nie jest określone w ustawie, lecz niejednokrotnie sądy w judykaturze precyzują to pojęcie. W ocenie Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 2 grudnia 1957 (sygn. akt 1 CR 1045/56, OSN 1959/3/76) „Właściwie rozumiane dobro dziecka i interes społeczny, które zgodnie z art. 54 k.r. (95 k.r.o.) (...) wymagają od niej nie tylko troski o zapewnienie dziecku ubrania i wyżywienia, lecz co najmniej w równej mierze starań o jego zdrowie fizyczne i psychiczne, polegających na właściwym ukształtowaniu jego charakteru i przygotowania do życia społecznego.”

Pozew o rozwód po separacji – czy jest dopuszczalny?

Sąd orzeka separację, kiedy pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia. Pomimo ogłoszonej separacji można wnieść do sądu pozew o rozwód. Wówczas proces ten będzie trwał o wiele krócej. Sąd orzekając rozwód będzie opierał się na zgodnych twierdzeniach stron, czyli że strony nie widzą szans na dalsze utrzymanie małżeństwa.

Jak wycofać pozew o rozwód?

Pozew rozwodowy można wycofać na każdym etapie postępowania, nawet po wydaniu roku przez sąd I instancji, ale przed jego uprawomocnieniem. Wszystko zależy od tego na którym etapie postępowania zdecydujemy się na cofnięcie pozwu.

Pozew rozwodowy można cofnąć bez zgody drugiego małżonka aż do momentu rozpoczęcia rozprawy, poprzez złożenie do sądu zwykłego pisma procesowego, które będzie zawierało oświadczenie o cofnięciu pozwu. Pismo można zatytułować „wniosek o cofnięcie pozwu”. Oczywiście należy pamiętać o czytelnym podpisaniu pisma. Nie jest wymagane sporządzenie uzasadnienia.

Sytuacja nieco się komplikuje gdy drugi małżonek otrzymał już pozew. Wówczas wiele zależy od jego stanowiska. W przypadku gdy pozwany nie będzie żądał rozwodu, to cofnięcie pozwu będzie skuteczne, a postępowanie w tej sprawie powinno zostać umorzone. Natomiast gdy strona przeciwna będzie domagała się orzeczenia rozwodu, to Sąd nie umorzy postępowania, lecz będzie prowadził normalny proces o rozwód. Jak widać wszystko zależy od woli pozwanego małżonka.

Wszystko wynika to z tego, iż proces o rozwód jest dla małżonków wspólną sprawą i żadna ze stron nie powinna czuć się bardziej uprzywilejowana choćby z tego tytułu, że to ona jako pierwsza złożyła do sądu pozew rozwodowy.

Nasz poradnik daje Państwu odpowiedź na wiele pytań. Niemniej jednak kontakt ze specjalistą radcą prawnym w sprawie o rozwód jest wskazany. Warto nawiązać współpracę z prawnikiem nie tylko ze względu na zawiłe kwestie związane z rozwodem, odpowiedziami na pozew o rozwód, terminami które trzeba dotrzymać itp., ale przede wszystkim należy sobie uświadomić, iż mając u swojego boku doświadczonego pełnomocnika, nie musimy obawiać się żadnych formalności, rozpraw czy konfrontacji ze stroną przeciwną. Na podstawie udzielonego pełnomocnictwa otrzymujemy fachową reprezentację naszych interesów. Co więcej trzeba wiedzieć, iż postanowienia zawarte w wyroku rozwodowym mogą rzutować na wiele dalszych lat funkcjonowania każdego z małżonków już po rozwodzie.

Zapraszamy do naszej kancelarii, która mieści się w Opolu przy ul. Krakowskiej 37/405.