Sąd orzeka o formie korzystania ze wspólnego mieszkania małżonków w trakcie rozwodu.
W momencie orzekania rozwodu istnieją dwie możliwości.
Małżonkowie mogą jeszcze przed orzeczeniem rozwodu dobrowolnie zamieszkiwać osobno, co daje podstawę sądowi do nieorzekania w kwestii wspólnego korzystania z mieszkania z powodu braku takiej potrzeby.
Gdy małżonkowie zamieszkują to samo mieszkanie albo jeden z małżonków się wyprowadził, ale wyraża chęć powrotu, sąd z urzędu musi orzec o sposobie korzystania z takiej nieruchomości. Co bardzo ważne, nie ma możliwość orzekania o wspólnym korzystaniu, gdy mieszkanie jest na tyle małe, że nie da się go w racjonalny sposób podzielić między małżonków.
Mieszkanie, które podlegać ma orzeczeniu o sposobie korzystania nie musi być współwłasnością małżonków, właściwie nie musi być własnością żadnego z nich- mogą oni posiadać do niego inny tytuł prawny np.. umowę najmu. Na tym etapie nie ma również znaczenia czy własność lub inny tytuł prawny przysługuje wyłączne jednemu małżonkowi.
Sąd w wyroku rozwodowym ustala podział korzystania w ten sposób, że dzieli mieszkanie w sposób równy np. gdy mieszkanie posiada dwa pokoje to każdy z byłych małżonków nabędzie prawo do korzystania z jednego z nich, a przestrzeń wspólna taka jak łazienka czy kuchnia będzie podlegać korzystaniu wspólnemu. Przy takim podziale bierze się również pod uwagę potrzeby dzieci zamieszkujących razem z byłymi małżonkami.
Sąd może również ustalić podział kosztów związanych z korzystaniem z mieszkania, ale nie jest to obligatoryjne. Może także orzec zakaz późniejszego wprowadzenia się do mieszkania osób trzecich tj. np. nowy partner byłego małżonka.
W przypadku zmiany okoliczności były małżonek może żądać zmiany orzeczenia o korzystaniu w odrębnym postępowaniu.
Orzeczenie o sposobie korzystania nie ma jednak prowadzić do stałości takiego stanu, gdyż ma ono generalnie przejściowy charakter. Ma ono na celu zapobiegnięcie sytuacji, gdy jeden z małżonków musi w wyniku orzeczenia rozwodu natychmiastowo opuścić dotychczasowe miejsce zamieszkania, nie posiadając żadnej alternatywy. Nie zmienia to jednak faktu, iż nieuprawniony małżonek musi się w racjonalnym czasie wyprowadzić.
Stan wspólnego korzystania rozwiązywany jest poprzez późniejszy podział majątku czy eksmisję.
Jeżeli tytuł prawny przysługuje każdemu z małżonków i nie dojdzie do podziału majątku nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby korzystali oni wspólnie z mieszkania przez czas nieokreślony.
Do eksmisji dochodzi, gdy tytuł prawny do mieszkania należy do jednego z małżonków. W takim przypadku drugiego z nich traktuje się odpowiednio jak lokatora, co nadaje mu pewne prawa jak np.. niemożność natychmiastowego wyrzucenia z mieszkania czy możliwość ubiegania się o lokal socjalny.
Dowiedz się, jak postępować w sytuacji, gdy małżonków łączy kredyt hipoteczny.