Pochodzenie dziecka

Zgodnie z art. 619 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego matką dziecka jest kobieta, które je urodziła. Jednak zdarzają się sytuacje, w których konieczne jest ustalenie macierzyństwa. Można tego żądać, jeśli sporządzono akt urodzenia dziecka nieznanych rodziców albo macierzyństwo kobiety wpisanej w akcie urodzenia jako jego matka zostało zaprzeczone. Powództwo o ustalenie macierzyństwa może wytoczyć zarówno matka, jak i dziecko. Jeśli matka, przeciwko której miałoby być wytoczone powództwo, nie żyje, wówczas dziecko może pozwać ustanowionego przez Sąd opiekuńczy kuratora. Warto wspomnieć, że uprawnienie matki do wytoczenia powództwa przeciwko dziecku o ustalenie macierzyństwa jest ograniczone czasowo, bowiem z tego rodzaju żądaniem można wystąpić jedynie do czasu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. 

Jak stanowi art. 6112 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego w sytuacji, gdy w akcie urodzenia jako matka wpisana jest kobieta, która dziecka nie urodziła, można żądać zaprzeczenia macierzyństwa. Z tego rodzaju powództwem wystąpić może dziecko przeciwko kobiecie wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka, a przypadku, gdy kobieta ta nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.

Dziecko może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa w ciagu trzech lat od osiągnięcia pełnoletności. Ponadto z powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa może wytoczyć matka przeciwko kobiecie wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka i przeciwko dziecku, a jeśli kobieta ta nie żyje, wówczas jedynie przeciwko dziecku. Kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka jako jego matka również może zaprzeczyć macierzyństwu za pośrednictwem pozwu, z którym występuje przeciwko dziecku. Legitymację do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa posiada także mężczyzna, którego ojcostwo zostało ustalone z uwzględnieniem macierzyństwa kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka. Wówczas takie powództwo skierowane jest przeciwko dziecku i tej kobiecie, a jeżeli ta nie żyje, to adresatem powództwa jest wyłącznie dziecko.

Warto zauważyć, że legitymacja do wystąpienia o zaprzeczenie małżeństwa przysługuje również prokuratorowi, jednakże nie będzie to dopuszczalne po śmierci dziecka. Uprawnienie prokuratora do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa istnieje, gdy zachodzą następujące okoliczności – działanie prokuratora ma służyć dobru dziecka lub ochronie interesu społecznego. Po uprawomocnieniu się wyroku zaprzeczającego macierzyństwo, w następstwie czego stosunek macierzyństwa uznaje się za nigdy nieistniejący, zostają zerwane wszelkie więzi i inne kwestie prawne łączące matkę i dziecko od chwili urodzenia się dziecka. 

Ustalanie ojcostwa

W prawie przewidziana jest również instytucja ustalenia ojcostwa, którego dokonać można na trzy sposoby:

• poprzez domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki,
• poprzez uznanie ojcostwa,
• poprzez orzeczenie sądu.

Pierwszy wariant dotyczy sytuacji, gdy dziecko urodzi się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem 300 dni od jego ustania. Uznania ojcostwa dokonuje ojciec względem dziecka, które uważa za swoje. Ojcostwo ustalone zostaje przez prawomocne orzeczenie sądu, w sytuacji, gdy nie zachodzi domniemanie dziecka z małżeństwa lub takie domniemanie zostało obalone. Sądowego ustalenia ojcostwa żądać może matka dziecka, domniemany ojciec lub samo dziecko – jednak gdy dziecko osiągnie pełnoletność, z żądaniem wystąpić może tylko ono. Prokurator również może wytoczyć powództwo, działając w ochronie interesu społecznego lub dobra dziecka. Warto pamiętać, iż żądanie sądowego ustalenia ojcostwa nie jest dopuszczalne przed urodzeniem się dziecka.

Zgodnie z art. 63 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę, jednakże nie później niż do chwili osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Wówczas należy udowodnić, iż mąż matki nie jest ojcem dziecka.

Sprawy z zakresu pochodzenia dziecka są sprawami wymagającymi specyficznego podejścia, ze względu na fakt, iż często dotyczą ingerencji w zastany układ rodzinny, czemu na ogół towarzyszy tło emocjonalne. Świadomi tego stanu prawnicy naszej kancelarii w Opolu gwarantują podejście do sprawy w odpowiedni sposób. Klienci kancelarii prawnej mają w osobach mecenasów oddanych powierników. Mecenasi zajmują się kompleksową pomocą prawną poszczególnym członkom rodziny w zakresie spraw dotyczących pochodzenia dziecka. Oferowane przez prawników naszej kancelarii usługi to nie tylko udzielanie porad prawnych, sporządzanie pism procesowych lub reprezentacja klienta przed sądem, ale również, wedle życzenia, wsparcie mentalne.