Pozory zdrady a rozwód – gdzie przebiega granica?

W sprawach rozwodowych jednym z najczęściej wskazywanych powodów rozpadu małżeństwa jest zdrada. Czasem jednak podejrzenia o niewierność mogą wynikać nie z rzeczywistych działań, ale z „pozorów zdrady”, czyli sytuacji, które mogą przypominać zdradę, choć nie muszą nią być. W niniejszym tekście blogowym przyjrzymy się, czym są pozory zdrady, jak je rozpoznać oraz jak uniknąć sytuacji, które mogą prowadzić do nieporozumień w związku.

Pozory zdrady – co to jest? Definicja według polskiego prawa

Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie definiuje bezpośrednio pojęcia „pozory zdrady”, ponieważ termin ten jest raczej interpretacją zachowań czy sytuacji, które mogą wzbudzać podejrzenia o niewierność, ale nie spełniają przesłanek faktycznej zdrady. Pozory zdrady to sytuacje, które mogą sugerować bliskie relacje poza małżeństwem. Interpretacja takich zachowań zależy w dużej mierze od kontekstu i subiektywnego odbioru ich przez drugiego małżonka. Wyróżnienie tego stanu faktycznego, to jest pozoru zdrady, jest niezwykle doniosłe, bo pozwala na łączenie istotnych konsekwencji prawnych z sytuacją, gdy nie wiadomo, czy ktoś faktycznie został zdradzony, lecz analiza okoliczności wskazuje, że mógł się w usprawiedliwiony sposób tak poczuć.

Co można uznać za pozory zdrady? Przykłady sytuacji

Pozory zdrady mogą przybierać różne formy i wynikają często z bliskich relacji towarzyskich, zawodowych lub z niesprecyzowanych granic w komunikacji z innymi osobami. Do najczęstszych sytuacji, które mogą być odbierane jako pozory zdrady, należą:

• Korespondencja o osobistym charakterze – wymiana wiadomości tekstowych i zdjęciowych lub na mediach społecznościowych, może być odbierana jako nadmierna zażyłość
• Wyjazdy służbowe lub towarzyskie – długie wyjazdy w towarzystwie osób przeciwnej płci, szczególnie jeśli nie są wcześniej omówione z małżonkiem
• Ukrywanie faktów lub unikanie rozmów o relacjach towarzyskich – brak otwartości w zakresie kontaktów z innymi osobami może wzbudzać podejrzenia.

Pozory zdrady wynikają często z braku komunikacji między małżonkami oraz różnicy w ich wyobrażeniach na temat tego, co jest dopuszczalne w małżeństwie. Mogą prowadzić do narastania napięcia i podejrzeń, które w dłuższej perspektywie mogą zaszkodzić relacji.

Jak rozpoznać pozory zdrady?

Rozpoznanie pozorów zdrady może być trudne, ponieważ często opiera się na subiektywnym odczuciu jednego z małżonków. Kluczowe pytania, które warto sobie zadać w takiej sytuacji, to:

• Czy istnieją dowody na rzeczywistą zdradę? – zastanów się, czy poza pewnymi domniemaniami istnieją rzeczywiste dowody na niewierność
• Czy sytuacje, które wzbudzają podejrzenia, są regularne? – sporadyczne spotkania lub kontakty o nieformalnym charakterze mogą być częścią życia zawodowego lub towarzyskiego i nie muszą oznaczać zdrady
• Czy brakuje otwartej komunikacji? – jeżeli w związku brakuje jasnej komunikacji na temat tego, co jest akceptowalne, a co nie, może to prowadzić do nieuzasadnionych podejrzeń
• Czy zauważalne są zmiany w zachowaniu? – nagłe zmiany, np. większa ilość czasu spędzana poza domem, częste wyjścia lub tajemnicze wiadomości, mogą sugerować pozory zdrady, choć niekoniecznie muszą świadczyć o faktycznej zdradzie.

Rozpoznanie pozorów zdrady wymaga zrozumienia, że pewne zachowania mogą być mylnie odbierane jako niewierność. Warto przed podjęciem decyzji o rozwodzie czy oskarżeniami o zdradę upewnić się, że sytuacje nie są efektem braku zaufania lub różnic w oczekiwaniach małżonków.

Czy pozory zdrady mogą zostać uznane za niewierność w małżeństwie?

Niewierność jest rozumiana jako zdrada emocjonalna lub fizyczna, która narusza więzi małżeńskie i jest jednoznacznym dowodem na brak lojalności wobec współmałżonka. W praktyce sąd ocenia, czy zachowanie małżonka wykraczało poza granice relacji zawodowych, przyjacielskich czy towarzyskich. Zatem można zdradzić również emocjonalnie – nawiązując bardzo bliską więź, czy też tworząc bliskość z inną osobą. Zgodnie z obecnym orzecznictwem, nawet samo stworzenie pozorów zdrady jest złamaniem obowiązku wierności i może być przyczyną rozkładu pożycia. Zgodnie z wyrokiem z 16 września 1999 roku (III CKN 486/98), Sąd Najwyższy stwierdził, że wierność to pojęcie znacznie szersze niż samo powstrzymywanie się od obcowania płciowego z innymi osobami. Dochowanie wierności, która stosownie do art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest jednym z obowiązków każdego z małżonków, nie polega jedynie na utrzymywaniu stosunków płciowych przez małżonków tylko ze sobą i powstrzymywaniu się od kontaktów seksualnych z innymi osobami. Naruszeniem obowiązku wierności jest także takie zachowanie się małżonka, które sprawia pozory naruszenia tego obowiązku. W szczególności jest nim zachowanie się małżonka wobec osoby trzeciej wskazujące na nawiązanie między nimi więzi erotyczno-emocjonalnej, mogące nasuwać podejrzenie zdrady małżeńskiej lub inny sposób wykraczający poza granice postępowania zakreślone powszechnie przyjętymi normami obyczajowości i przyzwoitości. W efekcie, nawet jeżeli nie doszło do aktu seksualnego, małżonek stwarzający pozory zdrady może być uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego.

Jak unikać sytuacji prowadzących do nieporozumień?

Unikanie sytuacji, które mogą prowadzić do pozorów zdrady, wymaga przede wszystkim otwartej komunikacji między małżonkami oraz dbałości o wzajemne zaufanie. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w uniknięciu nieporozumień:

• Otwartość w kontaktach towarzyskich i zawodowych – warto informować partnera o swoich relacjach zawodowych czy towarzyskich, zwłaszcza gdy dotyczą one kontaktów z osobami płci przeciwnej. Daje to poczucie zaufania i eliminuje domysły
• Ustalanie granic w relacjach poza małżeństwem – zdefiniowanie tego, co jest akceptowalne w relacjach towarzyskich, a co może budzić wątpliwości, pomaga unikać konfliktów
• Szczerość w kwestii kontaktów z innymi osobami – unikanie tematów, które mogą budzić podejrzenia, lub unikanie rozmów o znajomościach poza małżeństwem, może zwiększać poczucie niepewności u drugiej strony
• Wspólne spędzanie czasu – inwestowanie w relację i spędzanie czasu razem pozwala na budowanie wzajemnej bliskości i zaufania, co może zmniejszyć ryzyko powstawania podejrzeń o zdradę

Unikanie ryzykownych sytuacji – pewne sytuacje, jak wyjazdy służbowe, wyjścia na spotkania po pracy czy zażyłe relacje towarzyskie, mogą budzić wątpliwości. Warto rozważyć, czy pewne działania nie są zbyt ryzykowne z punktu widzenia zaufania w związku.