Co należy rozumieć przez dobro małoletniego dziecka?

W postępowaniach o sprawy rodzinne istnieje zasada, iż zawsze należy kierować się dobrem małoletniego dziecka. Niemniej, brak jest wskazania wprost co to pojęcie właściwie oznacza. Zabezpieczenie interesu dziecka należy rozumieć bardzo szeroko i przejawia się w wielu aspektach. „Dobro dziecka” zwraca uwagę, iż to właśnie potrzeby małoletniego powinny być zawsze w pierwszej kolejności zabezpieczone w porównaniu do innych osób.

Pojęcie dobra dziecka znajduje się w najważniejszym akcie – Konstytucji RP. Art. 72 Konstytucji RP stanowi, iż Państwo dokłada wszelkich starań, aby chronić prawa dziecka. Przejawia się to między innymi w powołaniu  Rzecznika Praw Dziecka. W miarę możliwości, zdanie dziecka powinno być brane pod uwagę, a także dziecko pozbawione opieki ze strony rodziców ma prawo do otrzymania takiej pomocy ze strony państwa.

Zasada dobra dziecka przy orzeczeniu o obowiązku świadczenia alimentacyjnego

W Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym w wielu miejscach wskazuje się, że należy kierować się najlepszym interesem dziecka. Powyższe posiada zastosowanie do ustalenia świadczenia alimentacyjnego, co znajduje odzwierciedlenie w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1997 r., II CKN 90/96, który wskazał, że „pojęcie dobra dziecka z jednej strony obejmuje całą sferę najważniejszych jego spraw osobistych, przykładowo takich jak rozwój fizyczny i duchowy, odpowiednie kształcenie i wychowanie oraz przygotowanie do dorosłego życia, z drugiej zaś – ma ono wyraźny wymiar materialny. Polega on na konieczności zapewnienia dziecku środków do życia i realizacji celów o charakterze osobistym, a w wypadku gdy ma ono swój majątek, także na dbałości o jego interes majątkowy” (Legalis, nr 333272).

Zasada dobra dziecka przy orzeczeniu o władzy rodzicielskiej

Powyższa zasada dobra dziecka stosowana jest także w zakresie władzy rodzicielskiej.
W postanowieniu z dnia 12 grudnia 2000 r., sygn. akt V CKN 1751/00, Sąd Najwyższy podkreślił, iż „swoje oczekiwania i uprawnienia wynikające z władzy rodzicielskiej rodzice mogą uwzględniać i realizować jedynie w taki sposób i w takim zakresie, który nie prowadzi do kolizji z dobrem dziecka”, (Legalis, nr 299530). Co znajduje odzwierciedlenie w art. 95 § 3 k.r.o., którego dyspozycja brzmi „władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny”. Natomiast w przypadku gdy, rodzice żyją w rozłączeniu, władza rodzicielska powinna być tak wykonywana tak, aby został zabezpieczony najlepszy interes dziecka. W przypadku braku możliwości zastosowania tego instrumentu, wówczas Sąd przyznaje władzę rodzicielską jednemu rodzicowi z jednoczesnym ograniczeniem władzy rodzicielskiej drugiemu z rodziców, pod warunkiem, iż przemawia za tym dobro dziecka. Uchwałą z dnia 14 czerwca 1988 r. (Sygn. akt. III CZP 42/88), Sąd Najwyższy podkreślił, że: „zakres władzy rodzicielskiej nie oznacza wyłączności rodziców w stosunku do dziecka i powinna być ona wykonywana tak jak tego wymaga dobro i interes dziecka. Jest rzeczą oczywistą, że rodzicom przysługuje prawo do osobistej styczności z dzieckiem, jest ono ich prawem osobistym i niezależnym od władzy rodzicielskiej.” co więcej: „Rodzice, jak to wyżej wywiedziono, mają obowiązek dbałości o rozwój dziecka w imię jego dobra.

Interes dziecka przy ustalaniu częstotliwości kontaktów rodzica z dzieckiem

Natomiast w zakresie kontaktów dziecka z rodzicem stanowi o tym art. Art. 1131 k.r.o., a także artykuły następne. Art. 1131 § 1 k.r.o., stanowi, iż „Jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia; w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy”. Ponadto, sąd może zmienić orzeczenie w zakresie kontaktów, jeżeli przemawia za tym interes dziecka. Wobec tego Sąd opiekuńczy może kontakty z rodzicem ograniczyć, bądź nawet zakazać.

Kancelaria codziennie zajmuje się tego typu sprawami. Dzięki zdobytej wiedzy i doświadczeniu analizujmy każdą sytuację rodzinną, aby w jak najlepszy sposób doradzić i zaproponować środki prawne, które będą miały na celu zabezpieczenie dobra dziecka.

Negatywna przesłanka dobra dziecka

Warto wskazać, iż zasada dobra dziecka może być także negatywnie odbierana. Znajduje to zastosowanie w przypadku orzeczenia rozwodu. Art. 56 § 2 stanowi, iż „mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego”. Wobec powyższego, Sąd będzie oceniał, czy orzeczenie rozwodu jest korzystne dla interesu małoletnich dzieci. Wobec tego, pomimo, iż pomiędzy małżonkami nie istnieje już więź gospodarcza, duchowa, to jeżeli obecny stan rzeczy pozytywnie wpływa na dzieci – nie należy go zmieniać.

Zwrócić należy uwagę, iż w polskim prawie przykłada się dużą wagę do zapewnienia dziecku dobrobytu, odpowiednich warunków do jego rozwoju zarówno fizycznego, jak i umysłowego, a także zapewnienia środków możliwych do zrealizowania wszystkich powyższych czynności. Według S. Kołodziejskiego dobro dziecka należy traktować jako „zespół wartości, zarówno duchowych, jak i materialnych, jakie konieczne są do prawidłowego: rozwoju fizycznego dziecka, rozwoju duchowego dziecka, i to w jego aspekcie zarówno intelektualnym, jak i moralnym, należytego przygotowania go do pracy dla dobra społeczeństwa. Według J. Kosika „zasada dobra dziecka, już ze względu na właściwy jej sens, przyświecać musi nie tylko przepisom, w których ją uwypuklono osobnym wyrażeniem, ale także innym przepisom odnoszącym się do dzieci.”

Jeżeli jesteś osobą, która w najlepszy sposób chce realizować zasadę dobra dziecka bądź też szukasz rozwiązania, które pozwoli na zaspokojenie potrzeb dziecka, nie zwlekaj i już dziś skontaktuj się z nami telefonicznie ( +48 505 205 548) lub w siedzibie naszej Kancelarii w Opolu, a doradzimy ci jak wyjść z tej trudnej sytuacji.