Jak zabezpieczyć swoje interesy przed niewypłacalnością kontrahenta?

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z ryzykiem współpracy z niewypłacalnymi  kontrahentami. Problem ten może znacząco wpłynąć na sytuację finansową firmy, dlatego warto znać  sposoby, które pomogą zabezpieczyć interesy przedsiębiorcy. W niniejszym tekście blogowym omawiamy przyczyny niewypłacalności kontrahenta, metody zapobiegania temu zjawisku oraz  procedury prawne, które mogą pomóc w takich sytuacjach. 

Jakie są przyczyny niewypłacalności kontrahenta? 

Niewypłacalność kontrahenta może wynikać z różnych przyczyn, takich jak: 

∙ Problemy ekonomiczne w branży – spowolnienie gospodarcze lub kryzys w danej gałęzi  przemysłu. 

∙ Brak odpowiedniego zarządzania finansami – nieumiejętność zarządzania kosztami i  przychodami firmy. 

∙ Nieuczciwe działania – celowe unikanie regulowania zobowiązań, oszustwa finansowe. 

∙ Nieprzewidziane zdarzenia losowe – np. utrata kluczowych klientów, katastrofy naturalne,  pandemie. 

∙ Przeciążenie zobowiązaniami – nadmierna ilość kredytów lub innych długoterminowych  zobowiązań finansowych. 

Jak zapobiegać niewypłacalności kontrahenta? 

Przed rozpoczęciem współpracy warto podjąć kroki zmniejszające ryzyko. 

Sposoby na sprawdzenie firmy przed podpisaniem umowy: 

∙ Analiza raportów finansowych – dostępne w publicznych rejestrach finansowych (np. KRS,  CEIDG). 

∙ Weryfikacja w rejestrach dłużników – np. BIG, KRD, ERIF, gdzie znajdują się informacje o  zadłużeniach firm. 

∙ Sprawdzenie opinii w branży – rozmowa z dotychczasowymi partnerami kontrahenta. ∙ Ocena zdolności kredytowej – skorzystanie z usług odpowiednich podmiotów. ∙ Dokumenty rejestrowe – analiza danych z rejestrów sądowych i gospodarczych. 

Dokumenty, które pomogą zabezpieczyć interesy 

∙ Umowa z precyzyjnymi zapisami – szczegółowo określająca obowiązki stron, terminy płatności,  sankcje za opóźnienia i mechanizmy zabezpieczenia. 

∙ Weksel własny – zobowiązanie kontrahenta do zapłaty określonej kwoty w przypadku  niewywiązania się z umowy.

∙ Zabezpieczenia rzeczowe – np. zastaw rejestrowy, hipoteka na nieruchomości. 

∙ Gwarancje bankowe – bank gwarantuje spłatę zobowiązania w przypadku niewypłacalności  kontrahenta. 

∙ Ubezpieczenie należności – ochrona przed stratami wynikającymi z braku zapłaty przez  kontrahenta. 

∙ Cesja wierzytelności – możliwość przeniesienia długu na inny podmiot. 

Skutki niewypłacalności kontrahenta 

Niewypłacalność kontrahenta może wywołać szereg negatywnych konsekwencji, takich jak: ∙ Problemy z płynnością finansową – brak środków na bieżącą działalność. 

∙ Zagrożenie dla współpracy z innymi podmiotami – brak terminowych płatności wobec własnych  dostawców. 

∙ Ryzyko postępowania upadłościowego – w przypadku dużych strat finansowych. ∙ Długotrwałe postępowania sądowe – w celu odzyskania należności. 

Prawne procedury w przypadku niewypłacalności kontrahenta 

1. Wezwanie do zapłaty 

Pierwszym krokiem jest wysłanie przedsądowego wezwania do zapłaty. Dokument ten  powinien zawierać: 

∙ dokładne dane wierzyciela i dłużnika, 

∙ szczegółowe określenie kwoty zadłużenia, 

∙ wskazanie terminu zapłaty (zwykle 7–14 dni), 

∙ ostrzeżenie o konsekwencjach braku zapłaty, np. skierowaniu sprawy do sądu. 

2. Postępowanie sądowe 

Jeśli kontrahent nie reguluje zobowiązań, wierzyciel może złożyć pozew do sądu. Możliwe  formy postępowania to: 

∙ Postępowanie upominawcze – szybka procedura prowadząca do wydania nakazu zapłaty. 

∙ Postępowanie nakazowe – możliwe w przypadku przedstawienia dokumentów  potwierdzających wierzytelność (np. weksel, faktura). 

∙ Postępowanie uproszczone. 

∙ Postępowanie sądowe na zasadach ogólnych. 

3. Egzekucja komornicza 

Po uzyskaniu prawomocnego wyroku wierzyciel może złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji.  Komornik może między innymi:

∙ zająć rachunki bankowe dłużnika, 

∙ przeprowadzić licytację majątku, 

∙ potrącać należności z wynagrodzenia dłużnika. 

4. Postępowanie upadłościowe 

W przypadku dużych zobowiązań wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości  dłużnika, co pozwala na zgłoszenie swoich wierzytelności do masy upadłości. 

Zabezpieczenie interesów przed niewypłacalnością kontrahenta wymaga odpowiedniego  przygotowania, w tym analizy partnera biznesowego, sporządzenia szczegółowych umów oraz  wykorzystania różnych form zabezpieczeń. W przypadku problemów z odzyskaniem należności warto  skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który pomoże przeprowadzić sprawę szybko i  skutecznie. Jeśli masz wątpliwości co do wiarygodności kontrahenta lub potrzebujesz pomocy w  sporach związanych z niewypłacalnością, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Hilarowicz – pomożemy  zabezpieczyć Twoje interesy!