Alienacja rodzicielska – co zrobić gdy drugi rodzic krzywdzi Twoje dziecko? 

Pod terminem „alienacji rodzicielskiej” kryje się działanie jednego z rodziców który świadomie lub nieświadomie wpływa na dziecko, aby to odwróciło się emocjonalnie od drugiego rodzica. Celem może być zerwanie lub znaczące ograniczenie relacji dziecka z tym drugim rodzicem. W  niniejszym tekście blogowym przedstawiamy praktyczny poradnik krok po kroku, jak radzić sobie z takimi wyzwaniami, które stoją przed rodzicami chcącymi zachować prawidłową więź ze swoimi dziećmi, pomimo wszelkich przeciwności. 

Na czym polega alienacja rodzicielska?

Nie ma zamkniętego katalogu przykładów na czym polega alienacja rodzicielska, gdyż każda sytuacja jest inna i w tej sprawie najlepiej skonsultować taki przypadek z prawnikiem. Możemy jednak wyróżnić najczęstsze sytuacje, takie jak: 

• szkalowanie drugiego rodzica w obecności dziecka („twój tata cię nie kocha”, „twoja mama cię zostawiła”;
• uniemożliwianie lub utrudnianie kontaktów z drugim rodzicem;
• wzbudzanie w dziecku poczucia winy, jeśli chce utrzymywać kontakt z drugim rodzicem; 
• manipulowanie faktami lub opowiadanie dziecku nieprawdziwych historii o drugim rodzicu; 
• wciąganie dziecka w konflikty dorosłych; 

Oprócz powyższych – każde długofalowe działania jednego z rodziców mające na celu zerwanie lub osłabienie więzi dziecka z drugim rodzicem mogą zostać uznane za alienację rodzicielską, a tym samym za przestępstwo. 

Podstawa prawna dla ukarania drugiego rodzica na drodze karnej.

W polskim prawie nie znajdziemy odrębnego przepisu karnego dotyczącego alienacji rodzicielskiej, jednak działania polegające na blokowaniu kontaktów z drugim rodzicem, manipulowaniu dzieckiem czy budowaniu fałszywego wizerunku drugiego rodzica mogą wypełniać znamiona przestępstwa znęcania, opisanego w art. 207 Kodeksu Karnego (dalej jako: „k.k.”). 

Zgodnie z art. 207 § 1 k.k. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. 

W uchwale z 9.06.1976 r., VI KZP 13/75, OSNKW 1976/7–8, poz. 86, Sąd Najwyższy przyjął, iż: „Ustawowe określenie «znęca się» oznacza działanie albo zaniechanie, polegające na umyślnym zadawaniu bólu fizycznego lub dotkliwych cierpień moralnych, powtarzającym się w czasie albo jednorazowym, lecz intensywnym i rozciągniętym w czasie”.

Alienacja rodzicielska a uprowadzenie dziecka – czy to to samo? 

Choć sama alienacja rodzicielska, choć powszechna, nie doczekała się szczegółowego przepisu w Kodeksie Karnym ani innej specjalistycznej ustawy, tak przestępstwo uprowadzenia małoletniego lub osoby nieporadnej doczekało się konkretnej podstawy prawnej w art. 211 k.k., który stanowi, iż kto, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru, uprowadza lub zatrzymuje małoletniego poniżej lat 15 albo osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Chcesz zgłosić popełnienie przestępstwa? Oto co zrobić. 

Zarówno przestępstwa znęcania (art. 207 k.k.) oraz uprowadzenia małoletniego (art. 211 k.k.) są tzw. przestępstwami ściganymi z urzędu, a więc po dokonaniu zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa to Policja lub Prokuratura będą odpowiedzialne za poprowadzenie postępowania karnego. 

Nie oznacza to jednak, że osoba zawiadamiająca ma pozostać bierna i oczekiwać na wynik postępowania przygotowawczego. 

Do najważniejszych uprawnień pokrzywdzonego należą: 

1. Złożenie zawiadomienia o przestępstwie – alienowany rodzic może złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. 
2. Złożenie zeznań. 
3. Złożenie wniosków dowodowych (np. z dokumentów, nagrań, świadków etc.) lub wniosków o zabezpieczenie dowodów (np. z nagrań kamer monitoringu). 
4. Prawo wglądu w akta postępowania. 

Najczęściej od prawidłowego i wyczerpującego zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa zależy los całego postępowania, gdyż organ prowadzący może nie wszczynać lub umorzyć postępowanie, na przykład z powodu braku wystarczających dowodów. Aby jak najlepiej się zabezpieczyć najlepiej jest skonsultować sprawę z doświadczonym prawnikiem, który dokona analizy sprawy oraz pomoże Ci sporządzić pisma procesowe oraz przeprowadzić przez proces karny.