Zagrożenie nakazaniem zapłaty za utrudnianie kontaktów w dobie koronawirusa

Orzeczenie Sądu bądź ugoda zawarta przed Mediatorem w zakresie uregulowania kontaktów z rodzicem powoduje, iż rodzic ma prawo i obowiązek do osobistych spotkań z dzieckiem. Natomiast, jeżeli istnieje już orzeczenie regulujące kontakty z dzieckiem, a jeden z rodziców nie realizuje prawidłowo ustalonych sądownie kontaktów poprzez utrudnianie kontaktów z dzieckiem, można wówczas wystąpić na drogę sądową z wnioskiem o zagrożenie nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej za każde naruszenie postanowienia w zakresie kontaktów rodzica z dzieckiem. Jeżeli rodzic – mimo zagrożenia nakazaniem zapłaty sumy pieniężnej – nadal nie wykonuje ustalonych kontaktów, w tym np. uchyla się od wydawania dziecka na kontakty – sąd orzeknie o nakazie zapłaty.

Postępowanie składa się z dwóch etapów. Jako pierwsze należy złożyć wniosek o zagrożenie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej. Powyższe znajduje odzwierciedlenie w art. 598 ¹⁵ k.p.c. „Jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia, albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku”. Co więcej, wskazany przepis posiada zastosowanie zarówno do rodzica uprawnionego do kontaktów, który nie może realizować spotkań z dzieckiem z powodu utrudniania tychże kontaktów bądź niewłaściwego zachowania rodzica, który posiada bieżącą opiekę nad małoletnim; a także w stosunku do rodzica, który nie wypełnia swoich obowiązków, a orzeczonych sądownie poprzez brak realizacji kontaktów względem małoletniego.

Wskazać ponadto należy, iż niewłaściwe zachowanie może charakteryzować się przekładaniem ustalonych spotkań rodzica z dzieckiem, uporczywym spóźnianiem się na kontakty bądź celowym przedłużaniem spotkań rodzica z dzieckiem.

Wskazać należy, iż obecna sytuacja pandemiczna w kraju nie uzasadnia niewydawania dzieci na kontakty z rodzicem.

Sąd Rejonowy w jednej z prowadzonych przez Kancelarię Hilarowicz – Kancelarię Radcy Prawnego Tomasza Hilarowicza w Opolu spraw, orzekł, iż „niewątpliwie na skutek pojawienia się zagrożenia związanego z koronawirusem codzienne funkcjonowanie uczestników postępowania odbiegało od dotychczasowej normalności, zaistniała sytuacja miała charakter wyjątkowy, co po części spowodowane było faktycznymi zagrożeniami płynącymi z niebezpieczeństwa zakażenia się koronawirusem, ale także wprowadzone zostały obostrzenia, do których stosowania wszyscy jako obywatele zostali zobligowani. Natomiast podjęta przez uczestniczkę postępowania w tym zakresie decyzja o braku możliwości realizacji kontaktów wnioskodawcy z małoletnimi dziećmi, nakazuje poddać w wątpliwość podnoszone przez nią argumenty, jakoby powyższe wynikało z obawy o ich zdrowie i ryzyko zakażenia […]. Wnioskodawca oraz uczestniczka postępowania nie byli podejrzani o znajdowanie się w grupie ryzyka związanego z zakażeniem, nie przebywali na kwarantannie i w ocenie Sądu nie stanowili dla małoletnich szczególnego zagrożenia związanego z ewentualnym ryzykiem zakażenia. […]. Uczestniczka postępowania nie przedstawiła Sądowi żadnych wiarygodnych argumentów na to, aby zasadnym było odmawianie ojcu kontaktów z małoletnimi. Realia przedmiotowej sprawy i dokonane ustalenia faktyczne nie pozwalają na uznanie, iż nie ma podstaw do kwestionowania braku kontaktów jednego z rodziców z dziećmi w sytuacji epidemii”.

Co więcej, Sąd stanął na stanowisku, iż obawy uczestniczki postępowania o bezpieczeństwo małoletnich w kontekście zagrożenia koronawirusem, przy uwzględnieniu okoliczności, iż wnioskodawca nie należy do grup zawodowych o podwyższonym ryzyku zarażenia, są nieuzasadnione. Pokreślenia wymagało, iż w przedmiotowej sprawie nie miała miejsca sytuacja, w której np., jedno z rodziców przebywało na kwarantannie, co rzeczywiście usprawiedliwiałoby brak kontaktu z dziećmi i stanowiło podstawę do ich niewydania w wyznaczonym terminie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł, iż kontakty z rodzicami powinny być realizowane w sposób dotychczas ustalony, chyba że istnieją uzasadnione przesłanki tj. rodzic pozostający na kwarantannie bądź należący do grupy ryzyka zawodowego. Co więcej, Sąd także wskazał, iż rodzic sprawujący bieżącą opiekę powinien działania swe, opierać na zasadzie dobra dziecka. Rodzic powinien wzmagać, w małoletnim poczucie bezpieczeństwa, nie zaś poprzez izolowanie dziecka od kontaktu z rodzicem dodatkowo niejako odbierać element dotychczasowego normalnego funkcjonowania wobec braku racjonalnych i uzasadnionych przesłanek, co mogło niejako przyczynić się do zaburzenia poczucia bezpieczeństwa u dzieci, bądź mogło nawet ulec jego spotęgowaniu.

Mając na uwadze powyższe, jeżeli znajdujesz się w podobnej sytuacji, nie zwlekaj i skontaktuj się z nami jeszcze dzisiaj. Warto zwrócić uwagę, iż kontakt z dzieckiem zalicza się do dóbr osobistych każdego człowieka.

Ponadto należy również wskazać, iż Sąd może również nakazać zwrot poczynionych nakładów związanych z realizacją kontaktu, do których ostatecznie nie doszło w związku z zachowaniem rodzica. Gdy rodzic pomimo zagrożenia sankcją pieniężną w dalszy sposób utrudnia realizację kontaktów, sąd wydaje postanowienie, w którym nakazuje zapłatę pieniężną za każdy taki przypadek.

Warto nadmienić, iż w związku z pytaniami i wątpliwościami co do realizacji w okresie pandemii COVID-19 osobistych kontaktów z małoletnimi dziećmi przez rodziców żyjących w rozłączeniu, Ministerstwo Sprawiedliwości wydało oświadczenie, w którym wskazuje, iż wszystkie orzeczenia wydane przez sądy pozostają w mocy – zarówno prawomocne, jak i nieprawomocne, lecz natychmiast wykonalne, wydane w trybie zabezpieczenia. Brak realizacji tych postanowień może prowadzić do wszczęcia odpowiedniego postępowania, a następnie nakazania zapłaty określonej sumy pieniężnej na podstawie przepisów art. 598¹⁵, art.59816 i art. 598²²  Kodeksu postępowania cywilnego.

Powyższe może być również stosowane do kontaktów dziecka z rodzeństwem, dziadkami, a także innymi osobami, które sprawowały przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.

W każdej sytuacji jesteśmy do Państwa dyspozycji. Wystarczy zadzwonić pod numer telefonu +48 505 205 548 lub umówić się na spotkanie w siedzibie naszej Kancelarii w Opolu.