Jak pomóc dziecku w konflikcie lojalności? Rola sądu i wsparcia specjalistycznego

Rozstanie rodziców to zawsze wydarzenie emocjonalnie trudne dla dziecka. Szczególnie niebezpieczne jest, gdy po rozpadzie związku dziecko zostaje wciągnięte w lojalnościowy konflikt między rodzicami – musi „wybrać stronę”, często podświadomie, z obawy przed utratą miłości jednego z nich. To zjawisko, znane jako konflikt lojalności, może prowadzić do głębokich zaburzeń emocjonalnych i długofalowych problemów psychologicznych. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym jest konflikt lojalności, jak prawo rodzinne go uwzględnia, jaka jest rola sądu, i jakiego rodzaju specjalistyczne wsparcie może realnie pomóc dziecku.

Czym jest konflikt lojalności?

Konflikt lojalnościowy to sytuacja, w której dziecko odczuwa wewnętrzne napięcie i emocjonalny przymus, by opowiedzieć się po jednej ze stron – matki lub ojca – w konflikcie dorosłych. Objawia się on najczęściej w formie:

• lęku przed rozczarowaniem jednego z rodziców,
• wycofywaniem się z kontaktów z jednym z nich,
• niechęcią do mówienia pozytywnie o drugim rodzicu,
• utratą zaufania i poczucia bezpieczeństwa,
• zaburzeniami emocjonalnymi i psychosomatycznymi (np. bóle brzucha, problemy ze snem).

Psychologia dziecięca zgodnie wskazuje, że dziecko nie jest w stanie samodzielnie udźwignąć ciężaru lojalnościowego konfliktu, a jego przedłużanie stanowi zagrożenie dla prawidłowego rozwoju psychicznego dziecka.

Co na to prawo rodzinne?

Zgodnie z art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, by chronić dobro dziecka. Konflikt lojalności to jedno z najpoważniejszych naruszeń tej zasady. Art. 113 § 1  Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego  jasno stwierdza, że rodzice oraz dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Rodzic, który uniemożliwia lub utrudnia kontakt dziecka z drugim rodzicem, naraża dziecko na konieczność wyboru i emocjonalny rozłam, co bywa oceniane przez sądy jako działanie sprzeczne z jego dobrem.

Rola sądu w ochronie dziecka przed konfliktem lojalności

1. Wysłuchanie małoletniego (art. 576 k.p.c. i art. 216¹ k.p.c.)

Sąd może, a czasem musi, wysłuchać dziecko, by ocenić jego rzeczywiste potrzeby, emocje i obawy. Wysłuchanie odbywa się w sposób dostosowany do wieku i dojrzałości dziecka, najczęściej w obecności psychologa.

2. Opinia biegłych z OZSS

W sprawach o opiekę, miejsce zamieszkania czy kontakty, sąd zasięga opinii psychologów i pedagogów z Opiniodawczych Zespołów Specjalistów Sądowych. Zespół ten ocenia relacje rodzinne i ewentualny wpływ jednego z rodziców na postawę dziecka wobec drugiego.

3. Zagrożenie i nałożenie kary pieniężnej (art. 598¹⁵ i 598¹⁶ k.p.c.)

W przypadku, gdy jeden z rodziców utrudnia kontakty dziecka z drugim, sąd może zagrozić nałożeniem, a następnie zasądzić karę finansową.

4. Zmiana miejsca pobytu dziecka lub ograniczenie władzy rodzicielskiej

Jeżeli działania jednego z rodziców prowadzą do utrwalenia konfliktu lojalnościowego, sąd może zdecydować o zmianie miejsca pobytu dziecka lub ograniczeniu władzy rodzicielskiej.

Rola psychologa i mediatora

Konsultacja psychologiczna dla dziecka

Dziecko uwikłane w konflikt lojalności potrzebuje często profesjonalnego wsparcia psychologicznego. Psycholog może pomóc w:

• rozpoznaniu źródeł napięcia,
• odbudowaniu relacji z alienowanym rodzicem,
• rozładowaniu poczucia winy i lęku.

Mediacja rodzinna

Sąd może skierować rodziców na mediację. Celem mediacji jest odbudowanie komunikacji między rodzicami i wspólne wypracowanie rozwiązań, które nie będą eskalowały konfliktu wokół dziecka.

Jak Kancelaria Hilarowicz może pomóc?

Nasza kancelaria wspiera rodziców w sytuacjach uwikłania dziecka w konflikt lojalności, oferując pomoc prawną w sprawach o kontakty, opiekę, zmianę miejsca pobytu dziecka, reprezentację przed sądem, współpracę z psychologami i OZSS, przygotowanie pism procesowych i wniosków dowodowych, wsparcie strategiczne w działaniach przeciwdziałających alienacji rodzicielskiej. Jeśli widzisz, że Twoje dziecko jest rozdarte między rodzicami i cierpi z powodu konfliktu – nie czekaj. Skontaktuj się z Kancelarią Hilarowicz. Wspieramy Cię nie tylko prawnie, ale przede wszystkim – w walce o emocjonalne bezpieczeństwo Twojego dziecka.