Porwania rodzicielskie są jednym z najbardziej bolesnych i skomplikowanych wyzwań, przed jakimi mogą stanąć rodziny przechodzące przez rozwód lub separację. Zapobieganie takiemu ryzyku wymaga od rodziców zaplanowania i wdrożenia skutecznych strategii, które będą chronić dobro ich dzieci. W tym kontekście, kluczową rolę odgrywa przygotowanie przemyślanego planu rodzicielskiego, który uwzględnia potencjalne ryzyka i zawiera konkretne środki zapobiegawcze. Plan rodzicielski w polskim porządku prawnym to dokument określający sposób wykonywania władzy rodzicielskiej po rozwodzie lub separacji rodziców, w tym w szczególności sposób sprawowania opieki nad dzieckiem, kontaktów z dzieckiem oraz sposobu ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Jest to narzędzie, które ma na celu ułatwienie rodzicom organizacji życia dziecka po rozpadzie związku, tak aby służyło ono najlepiej jego dobru i interesom. 

Cel i przygotowanie planu rodzicielskiego

Zgodnie z art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice mogą sami ustalić kwestie związane z opieką nad dzieckiem, bez ingerencji sądu, który uwzględnia zawarcie pisemnego porozumienia, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Wprowadzenie instytucji planu rodzicielskiego do polskiego porządku prawnego miało na celu zwiększenie roli obu rodziców w procesie wychowania dzieci po rozstaniu, a także ochronę praw dziecka do utrzymania równowagi i stabilności życiowej. Plan rodzicielski ma za zadanie umożliwić rodzicom samodzielne ustalenie zasad opieki nad dzieckiem, co może przyczynić się do zmniejszenia liczby sporów rozstrzyganych przez sądy. Plan rodzicielski jest przygotowywany przez obu rodziców. Może być on sporządzony samodzielnie lub z pomocą radcy prawnego specjalizującego się prawie rodzinnym, który pomoże znaleźć kompromisowe rozwiązania. Po osiągnięciu porozumienia, plan może być zatwierdzony przez sąd w ramach postępowania rozwodowego lub separacyjnego. Zatwierdzenie planu rodzicielskiego przez sąd nadaje mu moc prawną i czyni zobowiązania w nim zawarte egzekwowalnymi.

Skuteczny plan rodzicielski zapobiegający ryzyku porwania dziecka

Pierwszym krokiem jest zrozumienie, co naprawdę oznacza ryzyko porwania rodzicielskiego i w jakich okolicznościach może ono wystąpić. Porwanie rodzicielskie ma miejsce, gdy jeden z rodziców zabiera dziecko bez zgody drugiego rodzica. Zrozumienie motywacji stojących za takimi działaniami może pomóc w zaplanowaniu skutecznych środków zapobiegawczych. Podstawą każdego skutecznego planu rodzicielskiego jest otwarta i uczciwa komunikacja między rodzicami. W przypadku obaw związanych z ryzykiem porwania, ważne jest, aby wyrazić te obawy i pracować nad wspólnym zrozumieniem i szacunkiem wobec trosk każdej ze stron. Współpraca w celu rozwiązania tych obaw jest kluczowa. Skuteczny plan rodzicielski powinien zawierać szczegółowe i konkretne zapisy dotyczące:

  • Podziału czasu z dzieckiem - dokładny harmonogram wizyt, wakacji i świąt, aby uniknąć nieporozumień

  • Procedur podróżowania - wymagane zgody na podróże zagraniczne z dzieckiem, informacje o planowanych podróżach, w tym daty, miejsca i kontakty podczas pobytu

  • Komunikacji z dzieckiem - sposoby i częstotliwość kontaktu z dzieckiem podczas jego nieobecności u drugiego rodzica

  • Wspólnych decyzji - procedury dotyczące podejmowania kluczowych decyzji dotyczących dziecka, w tym edukacji i zdrowia.

W planie warto uwzględnić środki zapobiegawcze, takie jak notarialne oświadczenia o braku zgody na wyjazd dziecka za granicę bez obustronnej zgody, wspólne posiadanie paszportu dziecka lub umieszczenie go w bezpiecznym miejscu, do którego obydwoje rodziców ma dostęp tylko za zgodą drugiej strony, stała komunikacja tj. ustanowienie regularnych punktów komunikacyjnych z wykorzystaniem technologii do utrzymywania stałego kontaktu. 

Świat się zmienia, podobnie jak okoliczności życiowe rodzin. Skuteczny plan rodzicielski powinien być dostosowywany do ewoluujących potrzeb dziecka oraz zmieniających się okoliczności rodziców.  Przygotowanie skutecznego planu rodzicielskiego wymaga czasu, zaangażowania i często kompromisu. Jednakże odpowiednio skonstruowany plan może zapewnić bezpieczeństwo emocjonalne i fizyczne dla dziecka, minimalizując ryzyko porwań rodzicielskich i wspierając pozytywną współpracę między rodzicami. Konsultacje z radcą prawnym specjalizującym się w prawie rodzinnym mogą pomóc w zrozumieniu prawnych aspektów planu rodzicielskiego i jego skutecznemu przygotowaniu.